Αυθεντικότητα

«Ένα νεογέννητο μωρό στηρίζεται απόλυτα στους γονείς του για να ζήσει και να ευημερήσει και δεδομένου ότι η ύπαρξή του εξαρτάται από τη στοργή τους, θα κάνει τα πάντα για να μην τους χάσει. Θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που διαθέτει από την πρώτη κιόλας μέρα της γέννησής του σαν ένα μικρό φυτό που στρέφεται προς τον ήλιο για να επιβιώσει» Alice Miller

Το νεογέννητο ξεκινάει να δομεί την ταυτότητά του μέσα από την αλληλεπίδραση που έχει με το περιβάλλον. Πολλές φορές υπάρχει μια υγιής αλληλεπίδραση όπου οι ανάγκες μπορούν να καλυφθούν. Τότε το μωρό να παίρνει το μήνυμα ότι επιτρέπεται να εκφράζεται όπως επιθυμεί και ότι το συναίσθημα του είναι έγκυρο.  Πολύ συχνά δυστυχώς η αλληλεπίδραση με το περιβάλλον είναι ελλιπής και τότε το μωρό θα απαρνηθεί τον αληθινό του εαυτό, θα σταματήσει να εκφράζει τις ανάγκες του και θα διαμορφωθεί ανάλογα με το τι ορίζουν οι συνθήκες.

Έτσι όταν ένας γονιός απαξιώνει ορισμένα  συναισθήματα και συμπεριφορές, το παιδί, όχι μόνο, θα αναγκαστεί να τα απορρίψει σαν να μην υπήρχαν ποτέ, αλλά θα επαναπροσδιοριστεί σύμφωνα με τα νέα δεδομένα. Για παραδειγμα αν η ευαλωτότητα δεν είναι επιτρεπτή, τότε υπάρχει πολλή μεγάλη πιθανότητα να αντισταθμιστεί με δυναμισμό, ανεξαρτησία, αυτονομία κτλ.  

Η αλλαγή προς τον νέο εαυτό γίνεται με μεγάλη επιτυχία. Τόσο μεγάλη που και το ίδιο το άτομο δεν αναγνωρίζει ότι όλο αυτό είναι κατασκευασμένο και πλαστό.

Και αυτό συμβαίνει για πολύ κάλους λογούς, εφόσον προστατεύει το εαυτό από την απόρριψη του γονιού.

Άρα η αυθεντικότητα χάνει σχεδόν πάντα από την σχέση πρόσδεσης.

Όλο αυτό μπορεί να φαίνεται ότι λειτουργεί για πολλά χρόνια. Συνήθως η αναγκη για αλλαγή προκύπτει όταν εκδηλωθούν κάποια συμπτώματα που μπορεί να αναστείλουν τη ψυχική ή/και την σωματική λειτουργικότητα του ατόμου. Η αυθεντικότητα μερικές φορές είναι ορατή όταν λείπει, μέσω αυτών των συμπτωμάτων.

Τα καλά νέα είναι ότι το άτομο μπορεί να ξαναβρεί τι είναι αυτό που του αρέσει και πώς θα ήθελε ο ίδιος να είναι πραγματικά να είναι. Τα κακά νέα είναι ότι αυτό απαιτεί μεγάλο κόπο, χρόνο και προσπάθεια. Ο δρόμος προς την αυτόαυτογνωσία δεν είναι εύκολος, χρειάζεται μια συνεχής και συνεπής δουλειά ψυχοθεραπευτικά για να μπορέσουμε να δούμε αποτελέσματα. Η προσπάθεια είναι μεγάλη και πολλές φορές γίνεται συναισθηματικά δύσκολη. Καλούμαστε και εμείς να γνωρίσουμε τον άνθρωπο που κρύψαμε πολύ βαθιά μέσα μας για να δούμε τελικά πώς είναι, τι του αρέσει και τι χρειάζεται.

Πολύ συχνά πρέπει να βάλουμε όρια εκεί που δεν υπήρχαν ή να αλλάξουμε αντιδράσεις. Χρειάζεται να ξε-εκπαιδεύσουμε και να επανεκπαιδεύσουμε τον εαυτό αλλά και περιβάλλον μας όσον αφορά τα θέλω και τις ανάγκες μας.

Αυτό που θα πρέπει να γνωρίζω στην πορεία προς την αυθεντικότητα είναι ότι

o   Παρατηρώ τον εαυτό μου όταν νιώθω δυσφορία και προσπαθώ να ιχνηλατήσω τα γεγονότα ώστε να καταλάβω εάν, ποτέ και πως  λειτούργησα με τρόπο που δεν συνάδει με το ποιος πραγματικά είμαι.

o   Δεν ειμαι επικριτικός προς τον εαυτό αν δεν τα καταφέρνω. Αντίθετα ειμαι περίεργος να μάθω γιατι κάτι τέτοιο συνέβη. Ειμαι πάντα φιλικός προς εμένα.

o   Αυθεντικότητα και όριο είναι άρρηκτα συνδεδεμένα. Πολλές φορές τα θέλω μας είναι αντίθετα από των άλλων αλλά καλούμαστε να τα επικοινωνήσουμε. Συχνά γίνεται αποφυγή της αντιπαράθεσης επειδή αυτό επιφέρει ένα δύσκολο και δυσφορικό συναίσθημα. Από την άλλη, στην προσπάθεια το άτομο να οριοθετήσει, μπορεί να γίνει έντονο, επιθετικό και επικριτικό. Και εδώ καλούμαστε να μάθουμε πως μπορούμε να περάσουμε το μήνυμα μας χωρίς να ακυρώσουμε ούτε εμάς αλλά ούτε και τον άλλον.

Επίσης χρήσιμο είναι να ξέρω ότι μπορώ ταυτόχρονα να συμπάσχω με τον άλλον, αλλά την ίδια στιγμή να μην μπορώ να κάνω κάτι για αυτό. Οι καταστάσεις δεν είναι ποτέ άσπρο μαύρο. Συνήθως είναι πολλά πράγματα μαζί, χωρίς το ένα να αναιρεί το άλλο.

o   Οι σχέσεις που έχω με κάποιους ανθρώπους είναι πιθνόν να αλλάξουν. Κάποιοι θα δυσαρεστηθούν, κάποιοι μπορεί να εκνευριστούν όταν έχουν συνηθίσει μια πιο βολική αντίδραση προς αυτούς. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να αναγνωρίσω τη συναισθηματική δυσκολία που ίσως αισθανθώ και να συνειδητοποιήσω ότι αυτό είναι μέρος της αλλαγής. Θα πρέπει να ειμαι προετοιμασμένος για αρνητικές αντιδράσεις.

Έτσι κι αλλιώς είτε ακολουθήσω το δικό μου δρόμο είτε ακολουθήσω έναν δρόμο που είναι προσανατολισμένος προς τους άλλους ανθρώπους κάποιος θα χάσει. Είναι στο χέρι μου να αποφασίσω αν θα χάσει εαυτός μου ή οι άλλοι.

Σε τι βοηθάει να είναι αυθεντικός

o   Κάνω αυθεντικές σχέσεις με τους άλλους

o   Αποφεύγω την συναισθηματική συσσώρευση

o   Μπορώ να λαβώ συναισθηματική επικύρωση

o   Χτίζω σχέσεις εμπιστοσύνης και ασφάλειας

o   Παίρνω συναισθηματική υποστήριξη

o   Έχω υγιή επικοινωνία

o   Μπορώ να μεταφέρω τις πραγματικές μου σκέψεις, ανησυχίες και προβληματισμούς

o   Προστατεύομαι από σωματικά συμπτώματα όπως θέματα που αφορούν το στομάχι, την χώνευση, τον ύπνο, διατροφικές διαταραχές αλλά και από την ψυχική απορρύθμιση.

o   Σέβομαι τον εαυτό μου και τους άλλους. Μπορώ να επικοινωνήσω τι ανάγκες μου, μπορώ να κατανοήσω την αναγκη του αλλού και μπορώ αυτά τα δυο να τα διαχωρίσω, κατανοώντας τις αξίες του καθενός.

o   Αναπτύσσομαι και εξελίσσομαι βάση των αληθινών επιθυμιών. Εξερευνώ νέα ενδιαφέροντα, θέτω νέους στόχους πιο κοντά στα θέλω μου.

o   Γίνομαι συναισθηματικά και ψυχικά δυνατός. Ρωτάω σε κάθε φάση της ζωής μου αν αυτό που μου συμβαίνει ταιριάζει και συγχρονίζεται με αυτό που πραγματικά θέλω.

Και ας μην ξεχνάμε ότι γεννηθήκαμε για να ειμαστε ο εαυτός μας, όχι κανένας άλλος.

Να είσαι ο εαυτός σου, όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι.

Όσκαρ Γουάλντ